Lộ trình nghề nghiệp từ A đến Z
- VietCareerAdvice.
- 14 thg 1, 2024
- 13 phút đọc
Đã cập nhật: 4 thg 3
Lộ trình nghề nghiệp là một kế hoạch dài hạn bao gồm các bước hoặc nhiệm vụ cụ thể giúp bạn thăng tiến đến một nghề nghiệp hoặc vai trò mới mong muốn.
TẠI SAO LỘ TRÌNH NGHỀ NGHIỆP LẠI QUAN TRỌNG?
Định hướng rõ ràng cho bước đi tiếp theo.
Bạn sẽ không phải băn khoăn về lần thăng tiến tiếp theo của mình sẽ là gì. Việc có được lộ trình nghề nghiệp giúp bạn xác định các bước cụ thể để phát triển, bao gồm những kỹ năng cần trau dồi và kinh nghiệm cần tích lũy. Nhờ đó, bạn không phải băn khoăn về lần thăng tiến tiếp theo hay hướng đi của mình.
Tăng động lực và hiệu suất làm việc
Khi có mục tiêu rõ ràng, bạn sẽ có động lực hơn những người không có kế hoạch nghề nghiệp cụ thể. Tầm nhìn dài hạn giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, thay vì chỉ tập trung vào nhiệm vụ trước mắt.
Xác định mức độ hỗ trợ từ quản lý
Một lộ trình rõ ràng giúp bạn đánh giá xem quản lý hiện tại có thể hỗ trợ sự phát triển của bạn hay không. Nếu công ty không có cơ hội phù hợp với lộ trình của bạn, bạn có thể tìm kiếm giải pháp hoặc cân nhắc các lựa chọn khác.
Chủ động định hình tương lai nghề nghiệp
Nếu mục tiêu của bạn đòi hỏi thay đổi môi trường làm việc, bạn có thể trao đổi với quản lý về cơ hội phát triển. Khi có kế hoạch rõ ràng, bạn sẽ biết mình cần làm gì để đạt được nghề nghiệp mong muốn.
Lộ trình nghề nghiệp giúp bạn xác định bước đi tiếp theo, phát triển kỹ năng và định hướng rõ ràng, thay vì mơ hồ về con đường thăng tiến.
LỘ TRÌNH NGHỀ NGHIỆP GẮN VỚI TỔ CHỨC
Lộ trình sự nghiệp gắn với tổ chức, hay còn gọi là bậc thang sự nghiệp, là con đường phát triển mà bạn xây dựng cùng với quản lý trực tiếp của mình. Mục tiêu của lộ trình này là giúp bạn thăng tiến trong công ty theo một lộ trình rõ ràng.
Thông thường, lộ trình sự nghiệp hướng đến các vị trí quản lý, nhưng cũng có những con đường dành cho những ai muốn phát triển chuyên môn mà không cần đảm nhận vai trò quản lý.
Nhiều tổ chức đã thiết lập lộ trình nghề nghiệp cho nhân viên. Quy trình này thường bắt đầu bằng việc bạn cùng quản lý đặt ra các mục tiêu nghề nghiệp cụ thể. Những mục tiêu này giúp bạn chuẩn bị sẵn sàng cho bước tiếp theo, bao gồm:
Hỗ trợ các dự án đặc biệt
Tham gia khóa học nâng cao kỹ năng
Đạt chứng nhận chuyên môn
Hướng dẫn hoặc cố vấn cho đồng nghiệp
Theo dõi công việc của một nhân viên có vị trí mong muốn trong một ngày
Để duy trì tiến độ, bạn nên thường xuyên xem xét các cột mốc và mục tiêu đã đề ra. Đồng thời, hãy chủ động thảo luận với quản lý ít nhất mỗi quý để đánh giá sự tiến bộ của mình và điều chỉnh kế hoạch nếu cần.
Lộ trình nghề nghiệp là con đường phát triển rõ ràng mà bạn xây dựng cùng quản lý, giúp bạn thăng tiến hoặc nâng cao chuyên môn trong tổ chức.
LỘ TRÌNH SỰ NGHIỆP CỦA RIÊNG CÁ NHÂN
Lộ trình sự nghiệp cá nhân là lộ trình do chính bạn tạo ra. Nó dựa trên sự tự đánh giá về kỹ năng, sở thích, giá trị và niềm đam mê của bạn. Lộ trình sự nghiệp cá nhân có thể đặt nền tảng cho sự nghiệp của bạn mà không bị giới hạn trong một tổ chức.
Nếu bạn đã sẵn sàng tạo dựng lộ trình sự nghiệp của mình, hãy bắt đầu bằng việc lập danh sách những kỹ năng mà bạn giỏi, sau đó là sở thích và đam mê của bạn. Bạn có thể làm bài kiểm tra về lộ trình sự nghiệp hoặc đánh giá tính cách để tìm ra nghề nghiệp tốt nhất cho mình. Sau đó viết ra những điều quan trọng nhất với bạn. Nhìn vào mọi thứ trong danh sách của bạn và suy nghĩ về những ngành có thể hưởng lợi từ tài năng của bạn.
Ví dụ: nếu bạn rất thân với trẻ em, hãy xem xét con đường sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục. Nếu bạn thích chăm sóc sức khỏe hơn là giảng dạy, hãy xem xét con đường sự nghiệp của y tá hoặc bác sĩ nhi khoa.
Với lộ trình sự nghiệp cá nhân, bạn có toàn quyền kiểm soát sự phát triển nghề nghiệp của mình. Lộ trình sự nghiệp cá nhân có thể đòi hỏi nhiều công việc hơn, nhưng nó có thể rất bổ ích. Bạn phải chủ động tìm kiếm các nguồn lực giúp ích cho sự phát triển nghề nghiệp của mình. Nghiên cứu những điều giúp bạn chuẩn bị cho công việc tiếp theo. Kết nối với những người khác trong ngành của bạn ngay cả khi họ làm việc cho một công ty khác.
Lộ trình nghề nghiệp cá nhân giúp bạn định hướng nghề nghiệp dựa trên kỹ năng, sở thích và đam mê, không bị giới hạn trong một tổ chức cụ thể.
4 LOẠI LỘ TRÌNH NGHỀ NGHIỆP
Lộ trình nghề nghiệp có thể dựa trên 4 yếu tố sau, tùy thuộc vào cách bạn phát triển và định hướng nghề nghiệp của mình:
Kiến thức
Kỹ năng
Tinh thần doanh nhân
Làm tự do
DỰA TRÊN KIẾN THỨC
Lộ trình sự nghiệp dựa trên kiến thức tập trung vào việc sử dụng và phát triển kiến thức chuyên môn để thực hiện công việc. Nhân viên trong lĩnh vực nhân sự, tiếp thị và kế toán đều đi theo con đường sự nghiệp dựa trên tri thức. Các ví dụ khác bao gồm các chuyên gia và kỹ sư công nghệ thông tin.
DỰA TRÊN KỸ NĂNG
Các ngành nghề dựa trên kỹ năng cần có sự hiểu biết về cách thức hoạt động của một chức năng công việc cụ thể. Đây thường là các kỹ năng thể chất, thực hành hoặc dịch vụ. Nhiều vai trò trong số này thuộc về ngành xây dựng cũng như nghệ sĩ biểu diễn, nghệ sĩ và đầu bếp nhà hàng.
Bạn có thể nhận thấy rằng nhiều vị trí có chức năng chéo. Công việc của bạn có thể cần sự kết hợp giữa công việc dựa trên kiến thức và kỹ năng. Đây là trường hợp của luật sư, bác sĩ và nhân viên hành chính.
Các ngành nghề dựa trên kỹ năng cần có sự hiểu biết về cách thức hoạt động của một chức năng công việc cụ thể.
DOANH NHÂN
Một doanh nhân giải quyết một vấn đề hoặc một nhu cầu cụ thể bằng cách bán sản phẩm hoặc dịch vụ của chính họ. Một doanh nhân có thể làm việc độc lập hoặc thành lập công ty và thuê nhân viên. Nhiều công ty khởi nghiệp bắt đầu bằng việc một doanh nhân giải quyết vấn đề cho người tiêu dùng.
Một doanh nhân giải quyết một vấn đề hoặc một nhu cầu cụ thể bằng cách bán sản phẩm hoặc dịch vụ của chính họ.
LÀM TỰ DO
Mọi người thuê các nhà thầu độc lập (hoặc người làm việc tự do) để thực hiện một công việc hoặc dự án cụ thể. Những người làm việc tự do cung cấp nhiều dịch vụ, bao gồm thiết kế đồ họa, tư vấn, sửa chữa nhà cửa và chụp ảnh.
Những người làm việc tự do cung cấp nhiều dịch vụ.
5 KỸ NĂNG VUI LÒNG CON ĐƯỜNG SỰ NGHIỆP CỦA BẠN
Khi bạn tiến bộ trên con đường sự nghiệp của mình, bạn sẽ phát triển các kỹ năng cụ thể để chuẩn bị cho vai trò tiếp theo.
Một số kỹ năng sẽ mang tính đặc thù của ngành, trong khi các kỹ năng khác sẽ phổ biến hơn trong tất cả các ngành.
Khi bạn tiến bộ trên con đường sự nghiệp của mình, bạn sẽ phát triển các kỹ năng cụ thể để chuẩn bị cho vai trò tiếp theo. Một số kỹ năng sẽ mang tính đặc thù của ngành, trong khi các kỹ năng khác sẽ phổ biến hơn trong tất cả các ngành. Những kỹ năng sau đây sẽ góp phần vào sự thành công trong sự phát triển nghề nghiệp của bạn.
Khả năng thích ứng
Như đã đề cập trước đó, mọi công việc trong con đường sự nghiệp của bạn có thể không phải là một bước thăng tiến trên nấc thang sự nghiệp. Đôi khi một chuyển động ngang cũng có tác động tương tự như chuyển động thẳng đứng. Điều quan trọng là duy trì khả năng thích ứng và cởi mở với những thay đổi trong quỹ đạo sự nghiệp của bạn.
Giao tiếp
Giao tiếp là một kỹ năng quan trọng đối với bất kỳ ai trên con đường sự nghiệp của họ, bất kể ngành nào. Khi bạn phát triển trong sự nghiệp, bạn sẽ không chỉ giao tiếp với đồng đội của mình nữa. Bạn có thể giao tiếp với các giám đốc điều hành cấp C, khách hàng bên ngoài, nhân viên tiềm năng, đối tác, v.v.
Giao tiếp hiệu quả sẽ chứng minh rằng bạn không chỉ sẵn sàng cho vai trò tiếp theo trong sự nghiệp của mình mà còn có khả năng giao tiếp như một nhà lãnh đạo mạnh mẽ.
Khả năng lãnh đạo
Có thể đến một lúc nào đó trong sự nghiệp, bạn sẽ phát triển lên một vị trí đòi hỏi bạn phải lãnh đạo một nhóm. Có kỹ năng lãnh đạo mạnh mẽ sẽ giúp bạn trau dồi con đường sự nghiệp của mình. Hãy nghĩ về những người quản lý và cố vấn mà bạn từng có. Những phẩm chất nào của những nhà lãnh đạo đó đã có tác động đáng kể nhất đến bạn? Bạn muốn áp dụng phong cách lãnh đạo nào cho nhóm mà bạn sẽ lãnh đạo?
Giải quyết vấn đề
Như bạn sẽ thấy trong hầu hết các con đường sự nghiệp, công việc bạn làm sẽ phát triển từ công việc dựa trên nhiệm vụ thành các giải pháp dựa trên chiến lược. Kỹ năng giải quyết vấn đề sẽ giúp bạn trong quá trình chuyển đổi đó.
Lấy vấn đề doanh thu cao làm ví dụ. Điều phối viên Nhân sự có thể giải quyết vấn đề này bằng cách tuyển dụng hai Cộng tác viên Tiếp thị mới. Giám đốc Nhân sự sẽ đề xuất các chiến lược mà điều phối viên sẽ thực hiện. Việc phát triển các chiến lược giải quyết vấn đề sẽ rất cần thiết trong quá trình phát triển con đường sự nghiệp của bạn.
Quản lý thời gian
Quản lý thời gian không phải lúc nào cũng xoay quanh số lượng công việc bạn có thể hoàn thành trong một ngày hoặc một tuần. Nhà tuyển dụng cũng đánh giá kết quả bạn đạt được trong một khoảng thời gian nhất định. Cách bạn sắp xếp thứ tự ưu tiên và giao nhiệm vụ sẽ là một ví dụ về kỹ năng quản lý thời gian của bạn.
Bạn cũng có thể tham khảo hàng chục cuốn sách về quản lý thời gian mà VietCareerAdvice giới thiệu.
14 VÍ DỤ VỀ LỘ TRÌNH SỰ NGHIỆP
Chìa khóa để có một con đường sự nghiệp vững chắc là xác định các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết cho các vị trí trong con đường sự nghiệp của bạn. Bạn sẽ không được đảm bảo vai trò quản lý cấp cao chỉ vì bạn đã làm quản lý được hai năm. Bạn phải thể hiện những kỹ năng cụ thể cho thấy rằng bạn đã sẵn sàng cho bước tiếp theo trong sự nghiệp của mình.
Chìa khóa để có một con đường sự nghiệp vững chắc là xác định các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết cho các vị trí trong con đường sự nghiệp của bạn.
Biết những gì phía trước trên con đường sự nghiệp của bạn có thể giúp bạn tập trung vào các kỹ năng phù hợp.
Trách nhiệm công việc, trình độ chuyên môn và nhu cầu của công ty thay đổi rất nhiều trong lực lượng lao động ngày nay. Bạn không thể đặt ra con đường sự nghiệp và mong đợi sự nghiệp của mình chỉ chạy theo chế độ lái tự động. Giữ một tâm trí cởi mở và thích ứng với những thay đổi khi cần thiết.
Môi trường làm việc hiện nay đòi hỏi nhân viên phải linh hoạt trong vai trò của mình. Trợ lý điều hành có thể cần những kỹ năng của người quản lý dự án để thực hiện công việc của họ. Quản lý cấp cao trong các ngành cần có hiểu biết cơ bản về Nhân sự.
Điều quan trọng là bạn phải luôn cập nhật các xu hướng trong ngành và thích ứng với những thay đổi này. Luôn chủ động. Nói chuyện với những người khác trong lĩnh vực của bạn để tìm hiểu về con đường sự nghiệp của bạn đang phát triển như thế nào.
Dưới đây là một số ví dụ về con đường sự nghiệp mà bạn có thể khám phá.
1. Kế toán (Accounting):
- Nhân viên Kế toán (Staff Accountant) > Chuyên viên Kế toán (Senior Accountant) > Trưởng phòng Kế toán (Accounting Manager) > Trưởng phòng Kế toán có thâm niên (Senior Accounting Manager)
2. Hành chính (Administrative):
- Trợ lý Hành chính (Administrative Assistant) > Trợ lý Điều hành (Executive Assistant) > Giám đốc Văn phòng (Office Manager) > Người tổ chức Sự kiện và Hội nghị (Event and Conference Planner) > Người quản lý Sự kiện (Event Manager) > Giám đốc Sự kiện (Director of Events)
3. Quảng cáo (Advertising):
- Đại diện bán hàng quảng cáo (Advertising Sales Agent) > Người quản lý bán hàng quảng cáo (Advertising Sales Manager) > Người quản lý khách hàng (Account Manager) > Phó giám đốc quảng cáo (VP of Advertising)
4. Xây dựng (Construction):
- Cộng tác viên Dịch vụ Xây dựng (Constructive Services Associate) > Quản lý công trường (Site Manager) > Quản lý công trình xây dựng (Construction Manager) > Quản lý cơ sở vật chất (Facilities Manager) > Giám đốc dự án (Project Manager)
5. Dịch vụ khách hàng (Customer Service):
- Cộng tác viên (Associate) > Trưởng nhóm (Team Lead) > Quản lý (Manager) > Quản lý cấp cao (Senior Manager) > Giám đốc (Director) > Giám đốc điều hành (Chief Operating Officer)
6. Nhà báo, Biên tập viên (Writer/Editor):
- Cộng tác viên hoặc Nhà báo (Staff Writer or Journalist) > Biên tập viên (Editor) > Biên tập viên cao cấp (Senior Editor) > Phó Tổng biên tập (Associate Editor) > Tổng biên tập (Editor-in-Chief)
7. Học vấn (Education):
- Bán chuyên nghiệp (Para-professional) > Giáo viên đứng lớp (Classroom Teacher) > Quản trị viên chương trình giảng dạy (Curriculum Administrator) > Phó Hiệu trưởng (Assistant Principal) > Hiệu trưởng (Principal)
8. Kỹ thuật (Engineering):
- Kỹ sư cơ sở (Junior Engineer) > Kỹ sư cao cấp (Senior Engineer) > Quản lý dự án (Project Manager) > Quản lý dự án cấp cao (Senior Project Manager) > Cố vấn kỹ thuật (Engineering Consultant)
9. Nhân sự (Human Resources):
- Điều phối viên Nhân sự (HR Coordinator) > Quản lý Nhân sự (HR Manager) > Trưởng phòng Nhân sự (HR Director) > Phó Giám đốc Nhân sự (VP of HR) > Giám đốc Nhân sự (Chief of HR)
10. Tiếp thị (Marketing):
- Điều phối viên Tiếp thị hoặc Chuyên gia Tiếp thị (Marketing Coordinator or Marketing Specialist) > Quản lý Tiếp thị (Marketing Manager) > Phó Giám đốc Tiếp thị (VP of Marketing) > Giám đốc Tiếp thị (Chief Marketing Officer)
11. Nhà hàng (Restaurant):
- Host/Hostess, Prep Cook, Server > Service Manager > Assistant General Manager > General Manager
12. Bán lẻ (Retail):
- Nhân viên bán hàng (Sales Associate) > Trưởng nhóm (Team Lead) > Trợ lý Giám đốc (Assistant Manager) > Quản lý cửa hàng (Store Manager) > Quản lý khu vực (District Manager) > Giám đốc khu vực (Regional Manager)
13. Bán hàng (Sales):
- Đại diện bán hàng (Sales Rep) > Quản lý tài khoản (Account Manager) > Người quản lý tài khoản chính (Key Account Manager) > Giám đốc phát triển kinh doanh (Director of Business Development) > Phó chủ tịch bán hàng hoặc giúp khách hàng thành công (VP of Sales or Client Success)
14. Công nghệ (Technology)
- Nhân viên bộ phận IT hỗ trợ (IT Help Desk) > Quản lý bộ phận IT hỗ trợ (Help Desk Manager) > Quản trị viên mạng, đám mây hoặc hệ thống (Network, Cloud, or Systems Administrator) > Kỹ sư mạng hoặc hệ thống (Network or Systems Engineer) > Giám đốc bảo mật và tuân thủ (Security and Compliance Director) > Giám đốc kỹ thuật (Chief Technical Officer)
HÃY BẮT ĐẦU NGAY HÔM NAY
Không bao giờ là quá sớm để bắt đầu suy nghĩ về lộ trình sự nghiệp của bạn. Cũng không bao giờ là quá muộn! Nếu bạn hào hứng với việc phát triển sự nghiệp của mình thì việc tạo ra lộ trình sự nghiệp là bước đầu tiên hoàn hảo. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về lộ trình sự nghiệp từ sách nghề nghiệp.
Bắt đầu bằng cách đánh giá các kỹ năng, sở thích và kinh nghiệm hiện tại của bạn. Sau đó hãy nghĩ về sự nghiệp lý tưởng của bạn. Những công việc và kỹ năng bạn cần để chuyển từ vị trí hiện tại sang vai trò lý tưởng sẽ tạo nên những bước đi trên con đường sự nghiệp của bạn.
Bạn sẽ nhận thấy một số điểm tương đồng trong những con đường sự nghiệp này. Một số ngành có chung con đường sự nghiệp, chỉ có chức danh khác nhau.
Khi bạn leo lên nấc thang sự nghiệp của mình, bạn sẽ thấy trách nhiệm ngày càng tăng lên. Bạn sẽ chuyển từ hoàn thành các nhiệm vụ đã xác định sang giao nhiệm vụ cho người khác. Bạn cũng sẽ chịu trách nhiệm đưa ra quyết định và lãnh đạo nhiều hơn.
Đôi khi, con đường sự nghiệp sẽ đòi hỏi sự linh hoạt. Đừng né tránh bước đi ngang trong sự nghiệp của bạn.
Đôi khi, con đường sự nghiệp của bạn sẽ đòi hỏi sự linh hoạt. Đừng né tránh bước đi ngang trong sự nghiệp của bạn, đặc biệt nếu điều đó giúp bạn tiến một bước gần hơn đến bước đi dọc tiếp theo của mình. Điều này đặc biệt đúng nếu bạn thay đổi ngành nghề hoặc con đường sự nghiệp.
Comments